Высшее, окончил биологический факультет КазГУ им. С.М.Кирова в 1982 году по специальности "Биология", кандидат биол.наук - 1990; доктор биологических наук-1998; доцент биологии - 2001; профессор биологии - 2002.

Зав.кафедрой "Естественных специальностей" ИМиД КазНПУ им.Абая (2013); заместитель директора по науке Института магистратуры и докторантуры PhD (2011-2013); заместитель генерального директора по научной работе РГП "Институт физиологии человека и животных" (2010-2011); директор ДГП "Институт ботаники и фитоинтродукции" (2007-2008); Зам.генерального директора по научной работе РГП "Центр биологических исследований" (2006-2007);Зам.директора по производству ДГП "Институт ботаники и фитоинтродукции" (2005); Зав.лаб. Флоры высших растений (1995-2005).

За 2009-2014 годы научный руководитель и ответственный исполнитель 3 научных проектов по гранту МОН РК, 1 проекта по гранту КазНПУ им.Абая.РК. 

"Биологиялық қауіпсіздік"; "Биологиядағы компьютерлік модельдеу"; "Биометрия", "Биогеоценоздың қызметі және құрылымы".

Аралбай Н.К. К вопросу сохранения биологического и этнокультурного разнообразия Казахстана – как колыбеля неземной биоты Евразии //Вест.КазНУ,сер.биол.№6(52); 2011-с.9-12.
Аралбай Н.К.,Иманбаева А.А. Актуальные вопросы интродукции растений в аридной зоне Современного Казахстана// Матер.МНПК «Интродукция растений, сохранение биоразнообразия и зеленое строительство в аридных территориях» г.Актау – 2012, с.23-26.
Аралбай Н.К. Ботаническая наука в контексте инновационного образования //Труды института магистратуры и докторантуры PhD, Вып.15.,2012, с.58-61.
Н.К.Аралбай, А.Т.Қуатбаев, Ә.Ж.Чилдибаева, Тойжігітова Б.Б. Қазақстан папортниктеріне заманауи таксономиялық шолу// «Жоғары оқу орындарында жаратылыстану ғылымдары пәндерін оқытудың іргелі бағыттары» ХҒТК материалдары. Алматы,2013.-371-377б.
Н.К.Аралбай, А.Т.Қуатбаев, Ә.Ж.Чилдибаева, Тойжігітова Б.Б. Қазақстан папортниктеріне шолу (Қазақстан флорасының 2-басылымына материалдар// Ізденіс-Поиск, жаратылыстану және техники ғылым.сериясы, №2(2)2013-251-266 б.
Н.К.Аралбай. Конвенция о биологическом разнообразии как научно-методическая основа биологических дисциплин.(Текст выступления на пленарном заседании МНПК «Приоритетные направления естественно-научных дисциплин в ВУЗах»)//Труды ИМиД,вып.17,2013,с.7-9.
Аралбай Н.К. Этнопедагогика мен ұлттық тәрбие-бірлік идеясының тұғыры // МДИ еңбектері,17-шығуы, 2013, 9-10 беттер.
Аралбай Н.К. Адам тағдырының уақытпен,һәм тарихпен сабақтастығының көрінісі Айтылған тарих» ҒЗО. ҚР орталық мемлекеттік мұрағатында таныстыру рәсімінде сөйлеген сөзі (2013ж,9-сәуір) //МДИ еңбектері, 17-шығуы, 2013,10-11 беттер.
Н.Қ.Аралбай, А.Т.Қуатбаев, Ә.Ж.Чилдибаева. Қазақстан флорасындағы қырықбуындар (Equisetaceae Rich.) мен плаундар (Lycopodiaceae Rich.) тұқымдастарының туыстық және түрлік анықтағыш кілттері. ҚазҰУ Хабаршысы, биология сериясы. №3 (55). 2012. Б. 3-8.
Н.Қ.Аралбай, А.Т.Қуатбаев, Ә.Ж.Чилдибаева. Қазақстан флорасындағы қарағайлар (Pinaceae Lindl.), кипаристер (Cupressaceae Neger) және қылшалар (Ephedraceae Wettst.) тұқымдастарының туыстық және түрлік анықтағыш кілттері. ҚазҰУ Хабаршысы, биология сериясы. №3 (55). 2012. Б. 8-14.
Н.Қ.Аралбай,
А.Т.Қуатбаев, Ә.Ж.Чилдибаева,Ғ.С.Жунусов. Жоғары сатыдағы споралы өсімдіктер бөлімдері (Lycopodiophyta, Equiseto¬phyta, Polypodiophyta, Pinophyta) мен дара жарнақ¬тылар класы (Monocotyledo¬neae) тұқымдастарының анықтағыш кілттері. ҚазҰУ Хабаршысы, экология сериясы. № 4(36). 2012. Б. 149-154.
Н.Қ.Аралбай, А.Т.Қуатбаев, Ә.Ж.Чилдибаева. «Қазақстан флорасындағы су өсімдіктері: қоғалар (Typhaceae Juss.) және шыландар (Potamogetonaceae Dum.) тұқымдастарының туыстық және түрлік анықтағыш кілттері». ҚазҰУ хабаршысы. Экология сериясы. 2/2(38). 2013 ж. Б. 24-30.
Н.Қ.Аралбай, А.Т.Қуатбаев, Ә.Ж.Чилдибаева. «Қазақстан флорасындағы қалампырлар (Сaryophyllaceae Juss.) тұқымдасының туыстық анықтағыш кілттері». ҚазҰУ хабаршысы. Экология сериясы. 3(39). 2013 ж. Б. 27-32.
Н.Қ.Аралбай, А.Т.Қуатбаев, Ә.Ж.Чилдибаева. «Қазақстан флорасындағы қалампыр (Dianthus l.) туысының түрлік анықтағыш кілттері». ҚазҰУ хабаршысы. Экология сериясы. 3(39). 2013 ж. Б. 32-37.